Балаларда іш қату – уақытша құбылыс па, әлде өмірінің соңына дейін жалғаса бере ме? Бақытымызға орай, балаларда іш қату – көбінесе уақытша құбылыс болып саналады. Алайда, бұл тұрақты проблемаға айналмас үшін, кейбір нюанстарды түсініп алуыңыз керек.
Сонымен, балаларда іш қату дегеніміз не?
Бұл проблеманың белгілері дәретханаға сирек барумен ғана шектелмейді. Іш қату белгілері әртүрлі жағдайларда болуы мүмкін:
- — соңғы 3 айда аптасына 3 реттен аз нәжіс шығару
- қатты, құрғақ немесе түйіршікті нәжіс. Баланың нәжіспен байланысты проблемаларының бар-жоғын оңай анықтауға мүмкіндік беретін өте қарапайым және ыңғайлы Бристоль шкаласы бар
Бристоль нәжіс пішіні шкаласы
Іш қатуға тән
1 түрі
Жаңғақтар сияқты (әрең өтетін) жекелеген қатты түйіршіктер
2 түрі
Түйіршіктерден құралған шұжықша тәріздес
Қалыпты нәжіс
3 түрі
Жарықшақты шұжықша тәріздес
4 түрі
Тегіс әрі жұмсақ шұжықша тәріздес
5 түрі
Шеттері айқын көрінетін (оңай өтетін) жұмсақ түйіршіктер
ХІш өтуге тән
6 түрі
Жыртылған үлпілдек бөліктер, кеуекті нәжіс
7 түрі
Сулы, қатты бөліктері жоқ, толығымен сұйық
Іш қату нәжіс шығару кезіндегі ауырсыну сезімінен туындауы мүмкін, бұл болса жағымсыз дәреттен арылғысы келетін баланың өз нәжісін ерікті түрде кідіруіне әкеледі. Дәретке үйрету, күн тәртібіндегі немесе емдәмдегі өзгерістер, стресстік оқиғалар, дәретхананың болмауы немесе баланың бос уақытының мүлдем болмауына байланысты нәжісті кейінге қалдыру сияқты көптеген жағдайлар ауыр дәретке әкелуі мүмкін.
Айналшықтың ауырсынуын тудыратын ірі, қатты нәжістің өтуі баланы қорқытуы мүмкін, бұл болса кез келген дефекациядан қорқып, одан аулақ болуға деген шешімге әкеледі. Мұндай балалар дәретке барғысы келіп тұрса да, анальды сфинктері мен бөкселерінің бұлшықеттерін жиырып, нәжісті шығармауға тырысады.
Ақыр соңында, тік ішек үлкейіп бара жатқан фекальды массаның тітіркендіргішіне үйренеді және нәжіс шығаруға деген ұмтылыс жоғалады. Уақыт өте келе, осылай нәжісті шығармау жүріс-тұрысі автоматты реакцияға айналады.
Іш қатудың дамуының басқа себептеріне аурулар мен тамақтанудың бұзылуы жатады, атап айтқанда:
Көкөністер мен жемістерде кездесетін жасұнықты жеткіліксіз тұтыну.Көкөністерде (сәбіз, брокколи, жасыл бұршақ, тәтті бұрыш), жемістерде (қабығы бар алмұрт, алма, апельсиндер) және жидектерде (қарақат, қызылжидек, қарабүлдірген) жасұнық көп мөлшерде кездеседі. Жасұнық ағзаға сіңбейді, тек асқазан-ішек жолдары арқылы өтіп, нәжіске қажетті көлемді құрайды. Баланың рационындағы жасұнықтың жетіспеушілігінде – ішек арқылы өтетін заттардың қажетті мөлшері жоқ.
Суды жеткіліксіз тұтыну.Шырын, лимонад немесе нәрсу емес, таза суды тұтынған жөн. Судың мөлшері баланың жасына және салмағына, қоршаған ортаның температурасына және ылғалдылығына байланысты болады. Жазда, әрине, ыстықтау мен терлеуге байланысты су шығыны артатындықтан, қыста жазға қарағанда көбірек су ішу керек. Егер біз ішетін су жеткіліксіз болса, ағзамыз оны барлық қолжетімді көздерден, соның ішінде ішектегі нәжістен «алуға» тырысады. Сіз түсініп тұрғаныңыздай, «сусыздандырылған» нәжістің ішек арқылы өтуі қиынырақ.
Аурулар.Целиакия, муковисцидоз, омыртқа жарақаттары, қант диабеті, гипотиреоидит және т.б.
Кейбір дәрі-дәрмектер іш қатуды тудыруы мүмкін.құрамында алюминийі немесе кальцийі бар антацидтер, спазмолитиктер, антиконвульсанттар, темір препараттары, кейбір антидепрессанттар.
Себептерге сүйене отырып, мәселені шешуге келе аламыз.
Егер сіз баланың көкөністерді жегісі келмейтінін түсінсеңіз, оған ұнайтын көкөністерді алуға тырысыңыз. Бұл сәбіз қосылған алма, сізге ұнайтын компоненттерден құралған көкөніс рагуы болуы мүмкін, тіпті котлеттерге сәбіз, қырыққабат және кәді қосуға да болады. Бұл шырынды, дәмді және пайдалы болады!
Сізге су ішу керек, бұл ақиқат.
Егер бала су ішпесе, оны кішкене жұтымдармен және үнемі су ішуге үйрету керек. Егер ол су ішуді ұмытып кете берсе, есіне түсіріңіз. Тамақтану кезінде ішуге болатыны-болмайтыны туралы нақты ұсыныстар жоқ. Егер сіз шөлдесеңіз, су ішу керек.
Егер іш қату дәрі-дәрмектерден немесе аурулардан туындаса, міндетті түрде дәрігермен кеңесу керек.
Іш жүргізетін дәрілер де көмекке келуі мүмкін.
Таңдау кезінде қауіпсіздік профиліне және ұзақ уақыт қабылдау мүмкіндігіне назар аудару маңызды. Егер іш қату бір рет пайда болса, оны ішекті бірнеше рет эвакуациялау арқылы жүйелі түрде емдеу керек. Кез келген жастағы балаларға арналған таңдау препараты лактулоза болуы мүмкін.
Ол жұмсақ әсер етеді, ішектің тегіс бұлшықеттеріне ынталандырушы әсердің болмауына байланысты шаншу мен түйілуді тудырмайды. Сонымен қатар, тікелей іш жүргізетін әсерден бөлек, ішектің пайдалы микрофлорасының өсуіне ықпал етіп, оның дұрыс жұмыс істеуіне мүмкіндік береді. Лактулоза препараттарын ұзақ уақыт қабылдауға болады, өйткені олар тәуелділік тудырмайды.
